Tập huấn tăng cường năng lực quản lý thích ứng biến đổi khí hậu

Tham dự hội thảo có đại diện các Bộ: Xây dựng, Công Thương, Y tế, Tài chính, Tư pháp, Ngoại giao, Khoa học và Công nghệ, Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, cùng các đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Cập nhật chính sách, tăng cường năng lực sau sáp nhập

Phát biểu khai mạc, Phó Cục trưởng Mai Kim Liên nhấn mạnh: thực hiện Điều 90 của Luật Bảo vệ môi trường 2020, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều chính sách quan trọng về thích ứng với BĐKH. Hội thảo tập huấn được tổ chức nhằm hỗ trợ các bộ, ngành cập nhật kiến thức, nắm vững quy trình quản lý nhà nước về thích ứng, đặc biệt trong bối cảnh nhiều cơ quan vừa sáp nhập, thay đổi cơ cấu và phân công nhiệm vụ.

Theo Phó Cục trưởng Mai Kim Liên, trước thực trạng BĐKH tiếp tục diễn ra ngày càng cực đoan và khó lường gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, ảnh hưởng sâu sắc đến sinh kế và an toàn của người dân. Chính phủ đã ban hành và tích cực triển khai nhiều chính sách quan trọng, trong đó bao gồm kế hoạch quốc gia thích ứng với BĐKH giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (NAP) và Hệ thống giám sát và đánh giá các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu cấp quốc gia (M&E). Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành các thông tư hướng dẫn về quản lý nhà nước về BĐKH. Nhiều chương trình, dự án trọng điểm được triển khai ở cấp trung ương và địa phương.

Tuy nhiên, công tác ứng phó và quản lý nhà nước về thích ứng BĐKH tại các bộ ngành và địa phương đang cần nhu cầu lớn về đào tạo chuyên môn. Đặc biệt, sau sáp nhập, một số bộ ngành, cán bộ, công chức và bộ máy thực hiện công tác BĐKH tại các cấp có nhiều thay đổi về cơ cấu, chức năng, nhiều vụ, nhiều cán bộ mới được phân công thực hiện nhiệm vụ.

“Thông qua chương trình hôm nay, các đại biểu sẽ được cập nhật những thông tin mới nhất về Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu, nắm vững phương pháp, quy trình và thao tác trên hệ thống M&E trực tuyến; đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn của cơ quan, đơn vị mình để Cục Biến đổi khí hậu có thể tiếp tục hoàn thiện hệ thống M&E đáp ứng tốt hơn yêu cầu quản lý trong giai đoạn tới"- Tiến sĩ Mai Kim Liên Liên cho biết.

Hoàn thiện công cụ quản lý, nâng cao chất lượng giám sát thích ứng

Hội thảo đã nghe ba tham luận quan trọng từ các chuyên gia và đại diện Cục BĐKH, bao gồm: Cập nhật Kế hoạch quốc gia thích ứng với BĐKH; giới thiệu hệ thống giám sát hoạt động thích ứng cấp quốc gia; và triển khai phần mềm giám sát – đánh giá trực tuyến.

GS.TS Trần Thục cho biết, mục tiêu của NAP là giảm thiểu mức độ dễ bị tổn thương trước tác động của BĐKH, nâng cao năng lực phục hồi, đồng thời thúc đẩy việc lồng ghép thích ứng vào các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển ở mọi cấp. “NAP hướng đến nâng cao khả năng chống chịu của hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội; giảm thiểu rủi ro thiên tai; bảo đảm sinh kế bền vững và tăng cường năng lực thích ứng lâu dài”, ông nhấn mạnh.

Về hệ thống giám sát và đánh giá (M&E), Thạc sĩ Nguyễn Văn Tuệ, nguyên Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn và BĐKH cho biết hệ thống M&E trực tuyến được thiết kế nhằm hỗ trợ địa phương báo cáo, theo dõi hoạt động thích ứng theo hướng đồng bộ, minh bạch và kịp thời. Hệ thống tập trung vào sáu nhóm nội dung chính, bao gồm: quản lý nhà nước về BĐKH; tăng cường khả năng chống chịu; giảm nhẹ rủi ro thiên tai; nguồn lực cho thích ứng; khoa học – công nghệ và hợp tác quốc tế; và đào tạo, truyền thông, nâng cao nhận thức.

Đại diện UNDP, ông Vũ Thái Trường, Trưởng Ban môi trường biến đổi khí hậu và năng lượng (Chương trình Phát triển Liên hợp quốc) cho biết, theo tính toán mới nhất, các quốc gia đang phát triển cần tới 310 tỷ USD mỗi năm đến năm 2035 để thích ứng hiệu quả với tác động của biến đổi khí hậu. Trong khi phát thải toàn cầu chưa giảm đủ nhanh, tần suất và mức độ nghiêm trọng của thiên tai tiếp tục gia tăng, gây sức ép lên khả năng ứng phó của mỗi quốc gia.

Thích ứng với biến đổi khí hậu đang là một trong những trọng tâm thảo luận tại COP30, diễn ra tại Braxin. Hội nghị COP30 lần này dự kiến sẽ thông qua bộ chỉ số Mục tiêu Thích ứng Toàn cầu (GGA) sau khi tham vấn chuyên gia và các quốc gia. Điều này có nghĩa là các quốc gia, trong đó có Việt Nam, phải chuẩn bị để báo cáo minh bạch về tiến độ thích ứng, dựa trên các chỉ số chuẩn hóa toàn cầu. Đây là cơ hội nhưng cũng là thách thức, bởi yêu cầu về dữ liệu định lượng và tính minh bạch ngày càng cao.

Chương trình Phát triển Liên hợp quốc đã đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong quá trình xây dựng Kế hoạch quốc gia thích ứng với BĐKH (NAP) 2020 và đến nay là Phiên bản cập nhật NAP 2024, đã được Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi hhí hậu công bố vào tháng 9/2025. Phiên bản mới nhất đã đưa ra các mục tiêu rõ ràng cho giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2050. Đây cũng là nền tảng cho Chương NAP trong Đóng góp quốc gia tự quyết định (NDC) 3.0 mà Chính phủ Việt Nam đang xây dựng.

Tại hội thảo, các đại biểu thống nhất nhận định rằng, thích ứng với BĐKH là nhiệm vụ mang tính liên ngành, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Việc triển khai đồng bộ NAP, vận hành hiệu quả hệ thống M&E và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam chủ động ứng phó trước những thách thức khí hậu ngày càng gia tăng.