Xử lý ngay 20 'điểm nghẽn' pháp luật về nông nghiệp và môi trường

Tháo gỡ “điểm nghẽn”, hoàn thiện thể chế

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, việc xây dựng dự án Luật nhằm thể chế hóa các Nghị quyết, Kết luận của Bộ Chính trị, đặc biệt là chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, chính quyền địa phương hai cấp; tăng cường phân quyền, phân cấp; đồng thời tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong quy định pháp luật hiện hành.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, dự án Luật tập trung vào ba nhóm nội dung lớn, thứ nhất, về sắp xếp tổ chức bộ máy, phân quyền và phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, dự án thực hiện theo đúng quy định của Nghị quyết số 190/2025/QH15. Cụ thể, sửa đổi, bổ sung 67 điều tại 14 luật để phân định thẩm quyền trong quản lý nhà nước và 112 điều tại 14 luật về phân quyền các nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng cho Bộ trưởng, và từ Bộ trưởng cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Thứ hai, về cắt giảm và đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính, dự án Luật sửa đổi, bổ sung 75 điều tại 11 luật, bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh ở 26 điều của 8 luật, và điều chỉnh 49 điều tại 9 luật nhằm tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, công bằng, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

Thứ ba, về xử lý các “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, Chính phủ xác định 20 điểm nghẽn tại 9 luật cần được xử lý ngay trong năm 2025, gồm 5 điểm đã có chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và 15 điểm được địa phương kiến nghị.

Một số nội dung đáng chú ý như: Luật Thú y, miễn công bố hợp quy trong quản lý chất lượng thuốc thú y.

Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật, cho phép nhập cây mang bầu đất theo quy định của Chính phủ.

Luật Trồng trọt, bãi bỏ quy định về tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước, bổ sung quy định về quản lý cơ sở đóng gói.

Luật Chăn nuôi, bỏ yêu cầu “quy chuẩn kỹ thuật quốc gia” trong khảo nghiệm dòng, giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi.

Luật Lâm nghiệp, sửa đổi các quy định về chuyển mục đích sử dụng rừng, trồng rừng thay thế và dịch vụ hấp thụ, lưu giữ carbon.

Luật Tài nguyên nước, điều chỉnh hành vi cấm “lấn, lấp sông, suối, kênh, mương, rạch”, bổ sung thẩm quyền quan trắc tài nguyên nước dưới đất cho UBND cấp tỉnh.

Luật Đê điều, làm rõ quy định về hành lang bảo vệ đê và xử lý công trình, nhà ở hiện có trong phạm vi đê điều.

Luật Bảo vệ môi trường, sửa đổi quy định về yếu tố nhạy cảm môi trường, đánh giá tác động môi trường, hạ tầng bảo vệ môi trường khu công nghiệp và Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam.

Luật Đa dạng sinh học, bãi bỏ quy định về quản lý sinh vật ngoại lai.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, dự án Luật không chỉ tập trung vào các nhóm nội dung trên mà còn sửa đổi, bổ sung một số quy định để bảo đảm tính thống nhất với các luật mới ban hành như Luật Thanh tra, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, hay các dự án Luật đang trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 như Luật Địa chất và Khoáng sản, Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư.

Sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp thứ 50, Chính phủ đã tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự án Luật, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cùng các cơ quan liên quan để hoàn thiện nội dung trình Quốc hội xem xét, thảo luận và thông qua.

Chính phủ cho biết, trong quá trình Quốc hội thảo luận tại tổ và tại hội trường, cơ quan chủ trì sẽ tiếp tục phối hợp, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện dự án Luật trước khi trình thông qua.

Cần phân cấp mạnh cho địa phương

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Thanh Hải cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành dự án Luật theo trình tự, thủ tục rút gọn. Hồ sơ dự án được chuẩn bị đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ủy ban đồng tình với việc dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến ba nhóm nội dung lớn: phân cấp, phân quyền; cắt giảm điều kiện đầu tư, thủ tục hành chính; và xử lý 20 “điểm nghẽn” pháp lý trong 15 luật được sửa đổi.

Đối với Luật Chăn nuôi, Ủy ban đề nghị phân cấp mạnh cho địa phương trong thẩm quyền cấp, cấp lại và thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thức ăn chăn nuôi (khoản 1 Điều 39), bảo đảm phù hợp với Kết luận số 183-KL/TW của Bộ Chính trị.

Với Luật Thú y, Ủy ban đề nghị rà soát quy định về miễn công bố hợp quy trong lĩnh vực thú y (khoản 2 Điều 78), bảo đảm linh hoạt trong quản lý nhưng vẫn phải gắn trách nhiệm cụ thể cho cơ quan quản lý nhà nước trong kiểm soát chất lượng thuốc thú y trước khi lưu hành. Đồng thời, cần làm rõ biện pháp thay thế khi bãi bỏ thủ tục công bố hợp quy thuốc thú y, cũng như tác động đến việc kiểm soát chất lượng thuốc sau lưu hành.

Đối với Luật Lâm nghiệp, Ủy ban đề nghị xem xét quy định tại khoản 2 Điều 19 về chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, bảo đảm phù hợp thực tế, tuân thủ Chỉ thị 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư về tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; đồng thời cần làm rõ khái niệm “diện tích rừng” để xác định chính xác các trạng thái rừng khi thực hiện.

Với Luật Tài nguyên nước, cần làm rõ quy mô, nội dung của điều chỉnh cục bộ quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa (Điều 38) khi giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường quyết định phê duyệt điều chỉnh và báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Dự thảo Luật cũng cần quy định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường với các cơ quan liên quan trong việc cắt, giảm lũ cho hạ du.

Đối với Luật Trồng trọt, Ủy ban đề nghị cân nhắc kỹ việc lược bỏ nội dung về tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước (khoản 10 Điều 9). Theo đó, nên giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết nhằm giữ lại giá trị dinh dưỡng cho cây trồng, bảo vệ quỹ đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và cho phép sử dụng linh hoạt một số diện tích đất lúa cho mục đích khác nhưng không làm mất điều kiện trồng lúa trở lại.