Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) vừa khởi động một Dự án nghiên cứu phối hợp (CRP) mới nhằm tăng cường khả năng dự báo tài nguyên nước và các hiện tượng thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
Dự án tập trung tích hợp các chất đánh dấu đồng vị vào các mô hình thủy văn và khí hậu – một hướng tiếp cận hiện đại nhằm theo dõi chính xác sự di chuyển và biến đổi của nước trong chu trình tự nhiên. Trong khi các mô hình thủy văn truyền thống đang gặp hạn chế do biến động khí hậu và nồng độ CO₂ tăng cao, việc kết hợp dữ liệu đồng vị được kỳ vọng sẽ mang lại độ chính xác cao hơn trong việc dự đoán lượng mưa, bổ sung nước ngầm và quản lý tài nguyên nước hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn là tình trạng thiếu hụt và không đồng đều của các bộ dữ liệu đồng vị – yếu tố then chốt để vận hành các mô hình dự báo tiên tiến. Để khắc phục, CRP sẽ triển khai các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (machine learning) để mô phỏng dữ liệu còn thiếu, đồng thời thử nghiệm các phương pháp tích hợp mô hình linh hoạt tại nhiều khu vực trên thế giới.
Dự án hứa hẹn mở ra hướng đi mới trong việc nâng cao năng lực dự báo và thích ứng với các rủi ro về nước trong tương lai, góp phần hỗ trợ các quốc gia hoạch định chính sách quản lý tài nguyên nước bền vững hơn.