Đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số trong lĩnh vực tài nguyên nước

Theo báo cáo của Cục Quản lý tài nguyên nước, trong tháng 4/2025, Cục đã triển khai thực hiện các nhiệm vụ theo Chương trình công tác của Bộ; thực hiện quản lý nhà nước về điều hoà, phân phối, phục hồi, phát triển, khai thác, sử dụng tài nguyên nước thông qua việc theo dõi chặt chẽ diễn biến nguồn nước, vận hành các đập, hồ chứa, công trình khai thác nước khác nhằm tối ưu hóa lợi ích do nguồn nước mang lại trên cơ sở quy hoạch về tài nguyên nước, Kịch bản nguồn nước, Quy trình vận hành liên hồ chứa, Giấy phép khai thác tài nguyên nước (hạn ngạch khai thác tài nguyên nước). Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các đơn vị quản lý, vận hành công trình khai thác nước để hướng dẫn, giải quyết những khó khăn vướng mắc trong công tác quản lý cũng như hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

Triển khai quyết liệt, bám sát tiến độ các nhiệm vụ được giao

Trong đó, Cục đã tổ chức triển khai quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các định hướng của Bộ, Bộ trưởng, Thứ trưởng; lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, các đề án theo Chương trình làm việc của Bộ, Chương trình công tác của Bộ năm 2025 bảo đảm bám sát tiến độ theo yêu cầu.

Trong tháng 4, Cục đã ban hành 03 Kế hoạch hành động để thực hiện các Quyết định của Bộ: (1) Kế hoạch hành động thực hiện Quyết định số 681/QĐ-BNNMT ngày 08/4/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về mục tiêu tăng trưởng ngành Nông nghiệp và Môi trường và tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025 (QĐ số 69/QĐ-TNN ngày 10/4/2025); (2) Kế hoạch thực hiện Quyết định số 503/QĐ-BNNMT ngày 27/3/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về nhiệm vụ đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (QĐ số 76/QĐ-TNN ngày 18/4/2025); (3) Kế hoạch thực hiện Chương trình cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh năm 2025 của Cục Quản lý tài nguyên nước (QĐ số 72/QĐ-TNN ngày 14/4/2025). Cùng với đó, Cục đã ban hành 248 Văn bản các loại để góp ý, hướng dẫn, đôn đốc, địa phương, tổ chức, cá nhân.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước và các nhiệm vụ theo Chương trình công tác tiếp tục được Ban Chấp hành Đảng ủy Cục, Lãnh đạo Cục quan tâm, ngay từ đầu năm, Cục đã tổ chức thực hiện được khối lượng công việc lớn về xây dựng pháp luật với yêu cầu cao về chất lượng và cấp bách về tiến độ. Tính đến ngày 30/4/2025, Cục đã xây dựng trình Bộ gửi lấy ý kiến 03 Thông tư ; khẩn trương tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật kịp thời, để thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp theo chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ. Đồng thời, đã hoàn thiện Hồ sơ sửa đổi, bổ sung Quy trình vận hành liên hồ chứa Lưu vực sông Hồng trình Thủ tướng Chính phủ.

Cục Quản lý tài nguyên nước thường xuyên rà soát, cải tiến quy trình tiếp nhận, nâng cao hiệu quả công tác giải quyết thủ tục hành chính (TTHC), qua đó đã chuẩn hóa trình Bộ ban hành TTHC trong lĩnh vực tài nguyên nước để địa phương, người dân và doanh nghiệp thực hiện. Đồng thời, đã trình Bộ ban hành Quy trình nội bộ thực hiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Trong tháng 4/2025, Cục Quản lý tài nguyên nước đã tham mưu Bộ giải quyết các thủ tục hành chính đảm bảo đúng thời hạn; thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Quy chế làm việc của Bộ, Cục.

Cục luôn chủ động, linh hoạt, kịp thời trong phản ứng chính sách, ứng phó với những biến động thời tiết, nắng nóng, hạn hán trên các lưu vực sông, thường xuyên theo dõi diễn biến nguồn nước; thực hiện việc điều hòa, phân phối tài nguyên nước thông qua Kịch bản nguồn nước, quy trình vận hành liên hồ chứa, hạn ngạch khai thác tài nguyên nước; kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác nước của các tổ chức, cá nhân,… để thực hiện việc điều hòa, phân phối kịp thời nhằm đảm bảo việc khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, đảm bảo an ninh nguồn nước.

Báo cáo cũng cho biết, căn cứ Chương trình công tác năm 2025 và Kế hoạch xây dựng văn bản QPPL của Bộ, Cục Quản lý tài nguyên nước được giao xây dựng 05 văn bản quy phạm pháp luật (01 Nghị định; 04 Thông tư) trình cấp Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền; 04 nhiệm vụ, đề án trình Thủ tướng Chính phủ; phối hợp với Vụ Pháp chế xây dựng nội dung liên quan đến tài nguyên nước Dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường và Nghị định phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi tổ chức chính quyền. Đến nay, Cục Quản lý tài nguyên nước đang thực hiện đảm bảo tiến độ theo Chương trình công tác của Bộ.

Thường xuyên theo dõi diễn biến nguồn nước trên các sông, suối, hồ chứa lớn

Thực hiện chương trình công tác năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước đã tổ chức thường xuyên theo dõi diễn biến nguồn nước trên các sông, suối, hồ chứa lớn thông qua các Hệ thống theo dõi, giám sát việc phối hợp vận hành theo quy trình vận hành liên hồ chứa, Hệ thống tích hợp thông tin, dữ liệu khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên các lưu vực sông và cập nhật bản tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn.

Kết quả theo dõi cũng cho thấy, về diễn biến nguồn nước, trong tháng 4/2025 dòng chảy trên phần lớn các sông, suối chính thuộc 11 lưu vực sông lớn, quan trọng ở mức cao hơn so với cùng kỳ tháng 4/2024 từ 10% đến 320%. Trong khi so với trung bình thời kỳ (TBTK) giai đoạn 2015-2024 thì dòng chảy trên các sông, suối chính thuộc 10 lưu vực sông (trừ lưu vực sông Hồng) ở mức xấp xỉ hoặc cao hơn TBTK từ 5% đến 140%; một số phụ lưu của các sông Cả, Hương, Vu Gia, Bé và các sông thuộc lưu vực sông Hồng thấp hơn so với TBTK từ 10% đến 60%. Với đặc trưng dòng chảy trong thời gian qua đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước phía hạ du thông qua việc vận hành điều tiết nguồn nước từ các hồ chức thủy lợi, thủy điện theo quy trình vận hành liên hồ chứa.

Bên cạnh đó, Cục thường xuyên theo dõi giám sát diễn biến mực nước tại 111 công trình khai thác nước dưới đất của các tổ chức, cá nhân khai thác với quy mô lớn. Đồng thời, phối hợp với Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia theo dõi diễn biến mực nước dưới đất tại 910 công trình quan trắc thuộc mạng quan trắc tài nguyên nước quốc gia để phục vụ công tác dự báo, cảnh báo về nguồn nước và điều phối quá trình khai thác, sử dụng nước dưới đất. Qua theo dõi cho thấy mực nước trung bình tại các vùng trong các giếng quan trắc dao động từ 3,32-18,3m; mực nước trung bình tại các vùng trong các giếng khai thác khoảng 8,6-24,5m và mực nước sâu nhất dao động từ 15-33,9m, hiện tại đều trong ngưỡng giới hạn khai thác theo quy định.

Về điều hòa, phân phối nguồn nước thông qua kịch bản nguồn nước (KBNN) đã được công bố, trên cơ sở 08/16 KBNN (lần đầu) trên các lưu vực sông đã được phê duyệt Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh được công bố. Trong tháng 4/2025, Cục Quản lý tài nguyên nước tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến nguồn nước, tình hình khai thác, sử dụng nước trên các lưu vực sông, trao đổi thông tin với các cơ quan quản lý tại địa phương, các đơn vị quản lý, vận hành công trình khai thác nước, kết hợp với nhận định tình hình khí tượng thủy văn của Cục Khí tượng Thủy văn cho thấy nội dung nhận định về xu thế diễn biến lượng mưa, dòng chảy, lượng nước tích trữ trong các hồ chứa lớn, quan trọng, mực nước trong các tầng chứa nước được công bố trong KBNN cơ bản phù hợp với tình hình thực tế.

Về điều tiết nguồn nước từ các hồ chức thủy lợi, thủy điện thông qua thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa: Tính đến cuối tháng 4/2025, các hồ chứa trên 11 lưu vực sông đang trong thời kỳ mùa cạn, hầu hết các hồ chứa có khả năng điều tiết (có 39/45 hồ chứa) đều tích đủ nước, đảm bảo yêu cầu mực nước tối thiểu theo quy định của các Quy trình vận hành liên hồ chứa.

Về kiểm tra, đôn đốc và giám sát hoạt động khai thác, sử dụng nước: hiện nay Cục Quản lý tài nguyên nước đang theo dõi 955 công trình khai thác thuộc thẩm quyền quản lý cấp Bộ, trong đó đã có 811 công trình đã được theo dõi trực tuyến trên Hệ thống giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Qua theo dõi, trong tháng 4/2025, Cục đã ban hành 62 Văn bản đôn đốc, hướng dẫn, nhắc nhở các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc chấp hành quy định pháp luật về tài nguyên nước như tuân thủ quan trắc, giám sát, duy trì dòng chảy tối thiểu,...

Trong tháng 4/2025, Cục đã ban hành 18 Văn bản đôn đốc, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các địa phương 15 liên quan đến các nội dung triển khai Luật tài nguyên nước, khoanh định vùng cấm, hạn chế khai thác, tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước, an toàn cấp nước trong mùa khô,…

Tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước

Về triển khai nhiệm vụ trọng tâm tháng 5/2025, Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ phối hợp với Vụ Pháp chế xây dựng và hoàn thiện nội dung thuộc lĩnh vực tài nguyên nước trong Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường và Nghị định quy định về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; khẩn trương hoàn thiện Dự thảo Thông tư quy định về phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực tài nguyên nước khi tổ chức chính quyền địa phương trình Vụ Pháp chế thẩm định.

Cùng với đó, hoàn thiện, trình ban hành các quy định, quy chế về công tác quản lý cán bộ; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030 nhất là cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong giải quyết công việc cho người dân, doanh nghiệp và thủ tục hành chính nội bộ gắn với chuyển đổi số trong lĩnh vực tài nguyên nước. Nâng cao chất lượng, hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến;

Tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến nguồn nước trên các lưu vực sông, giám sát việc vận hành các hồ chứa theo quy trình vận hành liên hồ để đảm bảo việc cấp nước cho hạ du đặc biệt các lưu vực sông thuộc miền Trung và Tây nguyên đang trong thời kỳ cao điểm mùa khô. Đồng thời tiếp tục đôn đốc, nhắc nhở các tổ chức, cá nhân tuân thủ việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước theo quy định pháp luật về tài nguyên nước nhằm đảm bảo hiệu quả tài nguyên nước, bảo đảm an ninh nguồn nước; tập trung, quyết liệt triển khai thực hiện Kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, góp phần tháo gỡ rào cản, nút thắt cơ chế, chính sách, gắn với chuyển đổi số;….

DWRM